Onze gemeente - Hemiksem
1. Hemiksem: een klein dorp in een klein land
Hemiksem ligt in de provincie Antwerpen. In België spreken de mensen 3 talen. Er zijn 10 provincies en 3 gewesten: Het Vlaams gewest, het Waals gewest en het Brussels Hoofdstedelijk gewest.
Hemiksem is een dorp. Hieraan kan je een dorp herkennen:
-
Landelijk, veel groen
-
weinig inwoners
-
(meestal) 1 kerk, Hemiksem heeft er 2
-
veel mensen kennen elkaar
-
er wordt aan landbouw gedaan
-
lage gebouwen
Hemiksem heeft ongeveer 12 000 inwoners en ligt ten zuiden van de stad Antwerpen. Hemiksem ligt aan de Schelde en de vlak bij de Rupel. Onze gemeente ligt dus ook in de Rupelstreek.
Antwerpen is een stad. Hieraan kan je een stad herkennen:
-
Veel en hoge gebouwen
-
Dicht op elkaar gebouwd
-
Minder groen
-
Er zijn veel inwoners.
-
Veel mensen kennen elkaar niet.
-
Er zijn meerdere kerken. In het centrum van Antwerpen zijn er 15.
2. Mijn dorp, waar het leuk wonen is ...
Een gemeente wordt bestuurd door de gemeenteraad. In de gemeenteraad van Hemiksem zetelen 21 raadsleden.
-
1 burgemeester
-
5 schepenen
-
15 raadsleden
​
Luc Bouckaert is onze burgemeester.
De gemeente gebruikt belastingen om diensten aan te bieden aan de inwoners. Dit zijn een aantal voorbeelden van diensten:
-
Het gemeentehuis waar je voor vele zaken terecht kan
-
paspoorten​
-
huis bouwen
-
trouwen
-
rijbewijzen
-
jeugd- en sportdienst
-
...
-
-
De bibliotheek
-
Afval ophalen en het containerpark
-
Sporthal en zwembad
-
Cultuur
-
...
3. Een stukje geschiedenis
De pomp
Tot 1810 stond er op deze plaats een schandpaal. Dieven en misdadigers werden hier als straf te 'kijk' gezet.
In 1827 werd er een diepe put gegraven. De inwoners konden hier water komen putten. Maar het duurde nog tot 1843 tot deze pomp boven de put werd geplaatst.
​
Aan de voorkant zien we een dolfijn als pompmond. Aan de achterzijde staat het gemeentewapen en het opschrift S.P.Q.H.: Senatus Populus Que Heymixiensis. Dat is Latijn voor 'Bestuur en volk van Hemiksem.
Bovenop is de pomp versierd met het helmet van het wapenschild en een haan.
​
Kasteel Hemiksemhof
Deze foto werd getrokken in 1906. We zien hier de grote toegangspoort tot het kasteel met smeedijzeren hek uit de 18e eeuw. De poort behoort tot beschermde bouwwerken in de provincie Antwerpen.
​
Links op de foto staat een hondenkar. Na de 1e wereldoorlog werd het verboden om honden voor een kar te spannen.
Deze foto geeft een mooi overzicht van het heropgebouwde kasteel met zijn vijvers. De grote vijver werd uitgegraven en het park met zijn dreven werd aangelegd.
Sint - Bernardusabdij
De abdij werd gebouwd in 1244. Dat is bijna 800 jaar geleden. De paters begonnen stenen te bakken om hun abdij te kunnen bouwen. Zo ontstonden de steenbakkerijen in de Rupelstreek.
​
Nu wonen er geen paters of monniken meer. In de abdij zijn er nu verschillende dingen ondergebracht:
-
het gemeentehuis
-
het politiebureel
-
het Heemmuseum
-
het Gilliotmuseum
-
serviceflats
De Sint-Niklaaskerk
De eerste Sint-Niklaaskerk stond aan de Vliet, aan Kerkeneinde. In 1087 werd ze gebouwd en dat was toen het centrum van Hemiksem. De mensen verlieten vanaf 1500 dit dorpscentrum omdat de steenbakkerij-nijverheid op gang kwam aan Callebeek. De kerk werd afgebroken en verplaatst naar het huidige centrum.
De huidige Sint-Niklaaskerk werd gebouwd in 1773. Vroeger was het kerkhof vlak naast de kerk (waar nu de parking en het bosje zijn). Op de foto zie je de poort en de haag van het kerkhof. Als je nu rond de kerk loopt, kan je nog enkele grafstenen zien.
Hoe belangrijker je was, hoe dichter je tegen de kerk mocht begraven worden. Sommige mensen waren zo rijk of belangrijk dat ze zelfs in de kerk begraven werden. De uitdrukking 'rijke stinkerds' komt daar vandaan. Een dode begint immers te stinken. Die kon je ruiken als je in de kerk binnenkwam.
Andere belangrijke gebouwen (deze moet je niet kennen voor de toets)
Het oude gemeentehuis (Gemeenteplaats)
Staats Middelbare school (Bouwerijstraat)
Molens van Hemiksem (Provinciale Steenweg)
Brandende molens (2010)
Gilliotfabriek
De watertoren van Hemiksem
4. Naamgeving
De naam en schrijfwijze van Hemiksem, is in de loop der eeuwen minstens 20 keer veranderd. De oudste bekende benaming is 'Hemingsham' en dateert van 1147. Deze naam staat op een diploma van de bisschop van Kamerijk. Het dorp bestond met zekerheid rond 1145. Niet veel later, in 1161, komt de naam 'Hamincsem' naar voren in een brief van de hertog. Een van de meest recente namen die gevonden werd is 'Heymissen'. Tot op vandaag klinkt de naam van onze gemeente zo in het plaatselijk dialect.
Sommige Plaatsnaamkundigen menen dat de naam Hemiksem een afleiding is van het verkleinwoord 'chem'. Andere denken eerder aan 'dominium Haymonis', wat zoveel betekent als 'woning van Haymo'.
5. Het stratenplan van Hemiksem
Klik op een prent van een gebouw en surf door naar een andere webpagina.
